مطالعات راهآهن زاهدان - مشهد
دسترسي كشور به آبهاي درياچه خزر در شمال و خليج فارس و درياي عمان در جنوب و به تبع آن دسترسي به آبهاي اقيانوس هند، باعث گرديده است ايران در صحنه حمل و نقل بين المللي به عنوان پل ارتباطي شرق به غرب آسيا و همچنين به عنوان پل ارتباطي دو قاره اروپا – آسيا مطرح گردد. همين مسئله موجب شده کشور جمهوري اسلامي ايران به عنوان محور ارتباطات تجاري و بازرگاني کشورهاي مختلف در بحث ترانزيت مطرح گردد.
وجود شريانهاي ارتباطي معروفي همچون راه ابريشم، راه مرواريد، راه هايهند كه از ايران قديم عبور ميكردند شاهدي بر اين مدعاست. با توجه به موارد عنوان شده فرصتهاي بالقوهاي پيش روي كشور ايران در حمل بار ترانزيت موجود ميباشد که يکي از اين فرصتها عبور كريدورهاي ترانزيتي بين المللي از كشور ميباشد که با سرمايه گذاري در تكميل و يا بهبود قسمت هايي از مسير اين كريدورها ميتوان باعث بهبود آنها شد.
از مجموع 5 کريدور جهاني حمل بار ترانزيت، دو كريدور مهم «شمال – جنوب» و «شرق – غرب» از ايران ميگذرد. بر همين اساس دو منطقه «چابهار و قشم» که در توسعه دو کريدور مزبور نقش بسزايي دارند به عنوان محور ثقل كريدورهاي «شمال – جنوب» و «شرق – غرب» مورد توجه قرار گرفتند.
با توجه به قرارگرفتن چهار بندر مهم در جنوب، همچنین مرزهای شمالی کشور میتوان چهار مسیر را برای کریدورهای شمالی ـ جنوبی در نظر گرفت که عبارتند از:
- محور چابهار ـ سرخس
- محور بندرعباس ـ اینچهبرون، امیرآباد، انزلی، آستارا
- محور بندر بوشهر ـ جلفا، رازی
- محور بندر امام خمینی ـ شلمچه، خسروی
از مجموع خطوط ریلی استان سیستان و بلوچستان، در حال حاضر مسیر کرمان-زاهدان و زاهدان-میرجاوه در حال بهرهبرداری است. همچنین از بندر چابهار یک خط ریلی با عبور از شهرهای نیکشهر، ایرانشهر و خاش در حال ساخت میباشد که در ایستگاه جیگولی به راهآهن زاهدان-کرمان متصل میگردد.
راهآهن زاهدان-مشهد در ادامه راهآهن چابهار-زاهدان به صورت تکه خطه در حال ساخت است. مسیر چابهار-زاهدان-مشهد در یکی از مهمترین کریدورهای شمالی-جنوبی ترانزیتی کشور قرار گرفته است. همچنین با احداث راهآهن سیرجان-کرمان امکان اتصال بندر چابهار و سرخس به بندرعباس و بافق از طریق مسیر ریلی خواهیم بود.
اهم اهداف ساخت راهآهن زاهدان-مشهد به شرح ذیل است:
- ایجاد کریدور ریلی شرق کشور
- اتصال بندر شهید بهشتی چابهار (تنها بندر اقیانوسی کشور) به کشورهای آسیای میانه،روسیه و شرق اروپا
- اتصال کشور پاکستان از طریق مرز میرجاوه و زاهدان به کشورهای آسیای میانه، روسیه و شرق اروپا
- ایجاد ارتباط مطمئن ریلی هند با افغانستان ، کشورهای آسیای میانه ، روسیه و شرق اروپا
- کمک به توسعه سواحل مکران ، منطقه سیستان، استان خراسان جنوبی و جنوب استان خراسان رضوی از طریق ایجاد ارتباط ریلی
این راهآهن به طول 881 کیلومتر از ایستگاه زاهدان شروع شده و در مسیر خود از شهرهای زابل، نهبندان، سربیشه، بیرجند، قائن و گناباد عبور کرده و در نهایت در ایستگاه یونسی به شبکه ریلی کشور در محور بافق-مشهد متصل میگردد. همچنین به کمک یک آنتن به طول 29 کیلومتر این راهآهن به مرز میلک متصل میگردد. بنابراین در مجموع طول مسیر راهآهن زاهدان-مشهد 910 کیلومتر میباشد.
مشخصات فنی خط راه آهن زاهدان-یونسی به شرح ذیل است:
- نوع راهآهن: تک خطه
- بارمحوری: 25 تن
- طول مسیر : 881 کیلومتر
- 25 دستگاه تونل به جمع طول 11،710 متر
- 112 دستگاه پل خاص به جمع طول 32،175 متر
- 38 دستگاه ایستگاه
روسازی
- نوع : بالاستی
- ریل: UIC60E1
- تراورس : B70
- پابند : SKL14